Page 69 - PRIVATE JOURNAL 8th EDITION

KNOWLEDGE — ΠΆΡΆΔΟΣΗ

Καφενεiο «Πανελλhνιον» - Μυτιλhνη
Ο ΦΆΡΟΣ

ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ

Από τις αρχές του περασμένου αιώνα που
εγκαινιάστηκε στην καρδιά της Μυτιλήνης, το ιστορικό

καφενείο «Πανελλήνιον» διηγείται με τον δικό του
τρόπο ένα μοναδικό ταξίδι στον χρόνο.

Κείμενο ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΣΑΜΨΩΝ

ΞΑΝΑ ΣΤΟ ΦΩΣ
ΥπaρχοΥν μeρη που κουβαλούν τον όλοι έβρισκαν τη θέση τους και παρακο- Η ΆΝΆΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ Πάνω, ο Δήμαρχος Μυτιλήνης, Παναγιώτης Χριστόφας
χρόνο στα θεμέλιά τους. Τοπόσημα που λουθούσαν τα γεγονότα να διαμορφώ- ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΧΏΡΟΥ δίνει τιμητική πλακέτα στον Διευθύνοντα Σύμβουλο
στέκονται περήφανα σε κάθε γωνιά της νουν το μέλλον της τοπικής, αλλά και Με τη φροντίδα της Πειραιώς στην οποία της Πειραιώς, Χρήστο Μεγάλου. Χάρη στη στήριξη
του Χρήστου Μεγάλου και την πρωτοβουλία της
Ελλάδας, όχι μόνο για την αρχιτεκτονι- της ελληνικής κοινωνίας, σχεδιάζοντας ανήκει, και το προσωπικό ενδιαφέρον του Νάντιας Λιαρέλλη, της Αθηναϊκής γκαλερί «Περί Τεχνών
κή τους, αλλά κυρίως για τις ιστορίες πώς θα πορεύονταν μέσα στον καινούρ- Διευθύνοντος Συμβούλου της, Χρήστου Καρτέρης», ο χώρος φιλοξένησε μια έκθεση Τέχνης.
που φυλάσσουν μέσα τους, για τις ψυχές γιο κόσμο που ανοιγόταν μπροστά τους. Μεγάλου, το «Πανελλήνιον» είναι έτοιμο
που πέρασαν και τις λέξεις που άκουσαν. Κάθε τραπέζι είχε τη δική του ιστορία, και να βγει στο φως, αποκαθιστώντας την πα-
Τέτοιο είναι το «Πανελλήνιον» της Μυ- εάν μπορούσε να μιλήσει, θα αποκάλυπτε λιά του αίγλη με την πολύτιμη βοήθεια
τιλήνης, ένα ιστορικό καφενείο που δεν φιλοσοφικές συζητήσεις, ρηξικέλευθες της Τέχνης. Από τις 30 Αυγούστου και
είναι απλώς ένας παραδοσιακός ελληνι- πολιτικές ιδέες, καινοτόμες κοινωνικές μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου 2024, το κλει-
κός χώρος συνάντησης, αλλά ένα ζωντανό απόψεις, εμπορικές και οικονομικές φι- στό εδώ και δύο χρόνια καφενείο, που
αρχείο της μνήμης και της κληρονομιάς λοδοξίες, αλλά και ιστορικές ήττες που συγκαταλέγεται με απόφαση του Υπουρ-
του νησιού. αντήχησαν ως το Αιγαίο. γείου Πολιτισμού στη λίστα της άυλης
Το «Πανελλήνιον», σύμφωνα με τις κατα- πολιτιστικής κληρονομιάς, ξαναλειτούρ-
ΤΟ ΚΟΣΜΗΜΆ ΤΟΥ γραφές, υπήρξε μάρτυρας παρασκηνιακών γησε χάρη στην πρωτοβουλία της Νά-
ΠΆΡΕΛΘΟΝΤΟΣ συναντήσεων, αλλά και καλλιτεχνικών, ντιας Λιαρέλλη, της Αθηναϊκής γκαλερί
Όταν το 1916 άνοιξε τις πόρτες του, το από τους εκπροσώπους της λογοτεχνικής «Περί Τεχνών Καρτέρης» και τη στήριξη
«Πανελλήνιον» εδραιώθηκε σε μια Μυτι- «Γενιάς του ’30». Για δεκαετίες αποτελούσε της Πειραιώς. Η έκθεση τέχνης «Η τέ-
λήνη που ήδη είχε περάσει από την περί- το κέντρο ζωής της πόλης, αλλά και το πιο χνη στο Πανελλήνιον» πρόβαλε 22 έργα
οδο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας στην πολυτελές μαγαζί στην ευρύτερη περιοχή ζωγραφικής και χαρακτικής που έχουν
ελληνική κυριαρχία, σηματοδοτώντας του Αιγαίου (με προσεγμένη διακόσμηση δημιουργήσει οι Κώστας Γαρύφαλλος,
την ανάπτυξη της αστικής τάξης του νη- και ακριβή επίπλωση, δύο γαλλικά μπι- Μαρία Γιαννίκου, Τάνια Δρογώση, Ευθύ-
σιού. Η ζωή της πόλης είχε μεταφερθεί λιάρδα και ραδιόφωνο), ενώ σε κάποιες πε- μιος Ευθυμιάδης, Απόστολος Ηλιάδης,
στο νέο, για την εποχή, κέντρο της, γύρω ριόδους λειτούργησε ως καζίνο. Μάλιστα, Γιάννης Κανάκης, Μαριάννα Κατσουλί-
από τον ναό του Αγίου Θεράποντα, ένα εδώ δόθηκαν ακόμα και θεατρικές παρα- δη, Νικόλας Κληρονόμος, Μάντη Κου-
εξαιρετικό έργο του Μυτιληνιού αρχιτέ- στάσεις, καθώς και μουσικές συναυλίες… λούθρου, Σπύρος Κουρσάρης, Σπύρος
κτονα του Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Αρ- Στο αρχειακό υλικό, διατηρείται φωτογρα- Λύτρας, Ευθύμης Μαλαφούρης, Έλλη
γύριου Αδαλή, μαθητή του Έρνστ Τσίλερ. φία η οποία καταγράφει τον Ελευθέριο Βε- Μιχαλακέα, Νίκος Οικονομίδης, Μίλτος
Οι δρόμοι της πόλης της Μυτιλήνης έσφυ- νιζέλο να παρακολουθεί έναν αγώνα μπι- Παπαστεργίου, Ελένη Παρμακέλη, Μά-
ζαν από ζωή και την είσοδο του καφε- λιάρδου στο καφενείο, που κάποια στιγμή ριος Πολυχρονιάδης, Κωνσταντίνα Συ-
νείου διέσχιζαν διανοούμενοι, πολιτικοί, λειτούργησε και ως «Λέσχη» του κόμματος λίκου, James Lloyd, Δημήτρης Γέρος,
οικονομικοί παράγοντες του νησιού, αλλά των Φιλελευθέρων, και παράλληλα λέγε- Όπυ Ζούνη και Αλέκος Φασιανός. Με το
και καλλιτέχνες και εκπρόσωποι της ερ- ται ότι και ο Γεώργιος Παπανδρέου είχε αποτύπωμα αυτών των καλλιτεχνών και
γατικής τάξης. Μέσα στο «Πανελλήνιον» περάσει από την πόρτα του. των έργων τους, ο χώρος μετατράπηκε ‣

066 THE PRIVATE JOURNAL THE PRIVATE JOURNAL 067