Page 101 - PRIVATE JOURNAL 8th EDITION

KNOWLEDGE — HERITAGE

ελληνιστική Οικουμένη. στός ήρωας της ανθρώπινης ιστορίας ίσως «Η "ελληνιστική κοινή", δηλαδή η ελληνική
Από πού πιστεύετε ότι πηγάζει η - οι Μακεδόνες, ακόμα και σε εμάς τους
αφοσίωση και το πάθος σας για αυτό που Έλληνες, είναι βαθιά άγνωστοι, όπως βα- γλώσσα και ο ελληνικός πολιτισμός, χάρη
κάνετε; θιά άγνωστη είναι και η συνεισφορά τους στους Μακεδόνες, έγινε κτήμα των λαών
Πολύ απλά, αγαπώ πάρα πολύ τα αρχαία στην Ελλάδα και τον Κόσμο. Έχουμε υπο- και άξονας συνοχής της Οικουμένης,
και έμαθα να αγαπώ τους Μακεδόνες. Τό- χρέωση να προχωρήσουμε την έρευνα, όχι
σο που τελικά εγκαταστάθηκα πια μόνιμα μόνο εδώ αλλά παντού, όπου έφτασαν, σε σημαδεύοντας ανεξίτηλα την ιστορική
εδώ, στη χώρα των Αιγών. ολόκληρη την Ελληνιστική Οικουμένη εξέλιξη σε Δύση και Άνατολή»
Πώς είναι για έναν αρχαιολόγο να μπαί- που δημιούργησαν και που ως πολιτισμός
νει σε μνημεία που δεν έχει πατήσει o άν- έζησε και επηρέασε την ιστορική εξέλιξη
θρωπος για περισσότερα από 2.000 χρόνια; για πολύ μεγαλύτερο διάστημα από τους άλλους, να δημιουργήσουν έναν πραγ- Έχω δουλέψει πάρα πολύ το θέμα των
Είναι αρκετά σπάνιο να έχεις την τύχη να τρεις περίπου αιώνες που υπήρξαν ως ματικά Νέο Κόσμο. Οι εκατοντάδες νέες γυναικών και μάλιστα είμαι από αυτούς
ανακαλύψεις κάποιο αρχαίο μνημείο που πολιτικές οντότητες τα μακεδονικά βα- πόλεις που ίδρυσαν παντού πρόσφεραν που τη δεκαετία του ’80, πριν το boom
στέκεται… Ακόμη σπανιότερο και προφα- σίλεια. Πρέπει να δημιουργήσουμε νέα τη δυνατότητα οικονομικής ανάπτυξης της δεκαετίας του ‘90 στην Αμερική, ει-
νώς άκρως συναρπαστικό είναι να μπεις σε κέντρα μελέτης και να συνδεθούμε με τα και μια καλύτερη ζωή, ενώ τα χιλιάδες σήγαγα αυτό που λέμε gender studies
έναν τάφο απείραχτο, όπως εκείνος του Φι- υπάρχοντα, να γίνουν ομάδες εργασίας, γυμνάσια πρόσφεραν πολυεπίπεδη εκπαί- στη γερμανική κλασική αρχαιολογία,
λίππου… Ωστόσο, ο αρχαιολόγος που είναι να δοθούν υποτροφίες, να γίνουν διεθνή δευση σε όλους και τη δυνατότητα συμμε- με ένα διδακτορικό για τις μάγισσες της
υπεύθυνος για την ανασκαφή, όταν βρίσκει συνέδρια και εκδόσεις. Να ξεπεραστούν τοχής στον ελληνικό τρόπο ζωής. Έτσι η αρχαιότητας, το οποίο συμπεριλάμβανε
ένα τέτοιο μνημείο πρέπει να έχει σιδερένια οι πολλαπλές ιδεοληψίες και προκαταλή- «ελληνιστική κοινή», δηλαδή η ελληνική θέματα σύγκρουσης φύλων, σεξισμού και
νεύρα και να μην παρασυρθεί από τη γοη- ψεις, να ερευνηθεί μέσα από τα χιλιάδες γλώσσα και ο ελληνικός πολιτισμός, χάρη διάφορα άλλα σχετικά. Από τότε συνεχί-
τεία της στιγμής, γιατί πρέπει να διαχειρι- μνημεία και ευρήματα που υπάρχουν μέχρι στους Μακεδόνες, έγινε κτήμα των λαών ζω να δουλεύω με τις αρχαίες γυναίκες.
στεί άπειρα προβλήματα που αφορούν στο την Κίνα, την Αραβία, το Γιβραλτάρ τι ση- και άξονας συνοχής της Οικουμένης, σημα- Για να μπορείς να δουλέψεις, όμως, σω-
εύρημα. Το πρώτο και πιο βασικό είναι να μαίνει οικουμενικότητα και τι ελληνισμός δεύοντας ανεξίτηλα την ιστορική εξέλιξη στά, πρέπει να μην ταυτιστείς με μία. Ας
μην γίνει καμία ζημιά, να μην καταστραφεί στην ουσία του, μήπως και καταλάβουμε σε Δύση και Ανατολή, ώστε ακόμη και σή- πούμε ότι αγαπώ ιδιαίτερα μια γυναίκα
τίποτε. Είναι στιγμές που τρέμεις όχι μόνον επιτέλους γιατί ο κόσμος αγάπησε τόσο μερα όλες οι λέξεις που εκφράζουν έννοιες που γνώρισα μέσα από το χώμα, τη «Δέ-
να ακουμπήσεις κάτι, αλλά ακόμη και να πολύ αυτόν τον πολιτισμό και τον οικειο- μεταεπιπέδου στην τέχνη, τη φιλοσοφία, σποινα των Αιγών», που έχω αναστήσει
ανασάνεις… Η άλλη τεράστια αγωνία που ποιήθηκε για τόσους αιώνες και σε τέτοια την επιστήμη, αλλά και την τεχνολογία στη μέση του μουσείου. Όλες είναι για
έχεις είναι να τεκμηριώσεις σωστά αυτό έκταση σε Ανατολή και Δύση. Αν γίνει αυ- να έχουν ρίζες ελληνικές. Και αυτό είναι μένα όντα με τα οποία μπορείς να συ-
που βλέπεις, που ενδεχομένως δεν κατα- τό, είμαι βέβαιη ότι πολλά θα αλλάξουν. πραγματικά μία τεράστια κατάκτηση που νομιλήσεις. Θεωρώ συναρπαστική την
των αρχαίων, τα αριστουργηματικά ελε- ΑΝΑΒΙΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ λαβαίνεις ακόμη στην πληρότητά τους. Να σας πω ένα παράδειγμα: όταν ξεκίνη- χρωστάμε στους Μακεδόνες. Ευρυδίκη, τη μάνα του Φιλίππου, βαθιά
φαντοστέινα πορτρέτα από το ανάκλιντρο Η δημιουργός του περίφημου Μουσείου των Χρειάζεται να έχεις γνωσιολογικές υποδο- σα να μελετώ το Ανάκτορο των Αιγών το Σε μια εποχή που οι ταχύτητες της καθη- άγνωστη για τους πολλούς και θέλω να
του Φιλίππου Β’ που μας φανερώνουν με Βασιλικών Τάφων των Αιγών, του Πολυκεντρικού χές για να αναγνωρίσεις τα θραύσματα του 2004, πίστευα και εγώ, όπως όλοι, ότι είναι μερινότητας αλλάζουν με καταιγιστικούς την κάνω γνωστή. Η Ολυμπιάδα μάς εί-
τον πιο αυθεντικό τρόπο τις μορφές του Μουσείου Αιγών και της αναστήλωσης του παρελθόντος που συνήθως δεν τις έχουμε το σπίτι του βασιλιά. Η συνεχής εργασία ρυθμούς, τι προσφέρει η ενασχόληση με ναι κάπως περισσότερο γνωστή… Εξίσου
Αλέξανδρου, του Φιλίππου και των συ- επιβλητικού ανακτόρου παραδίδει μαθήματα μπροστά στο πρωτόφαντο και το πρωτό- μου εκεί, η συστηματική μελέτη του ίδιου το παρελθόν; συναρπαστικές οι Κλεοπάτρες, οι Αρσι-
πολιτισμού, ιστορίας και ζωής.
ντρόφων τους, αποτυπώνοντας τη στιγμή γνωρο. Για τη συνολικότερη αντίληψη και του μνημείου, αλλά και του συνόλου της Σε εμένα προσφέρει το απόλυτο νόημα. νόες, οι Λαοδίκες και οι Βερενίκες, όλες
της γέννησης του ρεαλιστικού πορτρέτου την ερμηνεία των πραγμάτων απαιτείται κλασικής και ελληνιστικής αρχιτεκτονι- Αισθάνομαι πολύ ευτυχισμένη και τυχερή με ρίζες μακεδονικές, μία σειρά από συ-
στην ελληνική τέχνη. Υπάρχουν βεβαίως που θα γνωρίσει χιλιάδες επαναλήψεις και πολλή δουλειά, μελέτη και έρευνα. Την κής, με έκαναν να συνειδητοποιήσω ότι γιατί τόλμησα να ονειρευτώ μεγάλα και ναρπαστικές γυναίκες εξουσίας, που με
και οι εκπληκτικοί θησαυροί, οι χρυσές θα σφραγίσει την εικόνα της δημόσιας και ώρα της ανασκαφής πρέπει να είσαι έτοιμος στην πραγματικότητα ήταν το αρχέτυπο δύσκολα και είδα τα όνειρά μου να πραγ- το δικό τους υπόδειγμα ελευθερώνουν
λάρνακες, το χρυσοπόρφυρο ύφασμα, ένα ιδιωτικής αρχιτεκτονικής της Οικουμένης για μια πολυπλοκότητα που σε υπερβαίνει αυτού που ο Αριστοτέλης ονόμασε «ιε- ματοποιούνται. Το ανάκτορο ήταν σκόρπια όλες τις ομόφυλές τους. Η αλήθεια είναι
απολύτως μοναδικό εύρημα, που πουθε- στους αιώνες που θα ακολουθήσουν. Στο και να καταγράφεις όλα τα στοιχεία, ακό- ρή-πολιτική αγορά». Με άλλα λόγια, το αρχιτεκτονικά μέλη και μισοθαμμένα θε- ότι στην Ελληνιστική Οικουμένη υπάρχει
νά αλλού δεν υπάρχει αντίστοιχό του, τα βασιλικό καθίδρυμα του Φιλίππου, το «βα- μη και αυτά που δεν καταλαβαίνεις, ώστε ‘ανάκτορο’ των Αιγών δεν ήταν το σπίτι μέλια και τώρα στέκεται και μπορούν να πολύ μεγαλύτερη ισότητα και ελευθερία
μοναδικά χρυσά στεφάνια και διαδήματα, σίλειον» των αρχαίων πηγών, που συνδέε- ενδεχομένως να τα αντιληφθούν άλλοι ARIS ZIOTOPOULOS του βασιλιά, αλλά ‘το σπίτι των πολιτών’. το θαυμάζουν όλοι… ένα όνειρο ήταν και για τις γυναίκες από ό,τι στην κλασική
τα αριστουργηματικά ασημένια αγγεία, τα ται άρρηκτα με το θέατρο, αποτυπώνονται ερευνητές ίσως και πολύ αργότερα. Είναι τεράστια η διαφορά. Είναι αλλιώς οι το Πολυκεντρικό μουσείο των Αιγών που Αθήνα που ήταν καταδικασμένες στη
χρυσοποίκιλτα όπλα των βασιλέων, που στον χώρο οι αρχές της πεφωτισμένης Αν σας ζητούσαν να περιγράψετε με λίγα Μακεδόνες από ό,τι έχουμε στο μυαλό μας έγινε πραγματικότητα και μας ανοίγει τον σιωπή και στην αφάνεια.
μαρτυρούν το εξαιρετικό επίπεδο της μα- ηγεμονίας, που ο Πλάτωνας διατύπωσε ως λόγια τα χρόνια από το 1977, όταν ήσασταν και αυτό το αλλιώς έχει σημασία πολιτική, δρόμο να φτάσουμε στις ρίζες του Μεγα- Τι σημαίνει επιβράβευση για έναν αρ-
κεδονικής μεταλλοτεχνίας. φιλοσοφική ιδέα και ο Φίλιππος μετέτρε- παρούσα στην ιστορική στιγμή της ανακά- ιδίως στην εποχή μας με όλους αυτούς λέξανδρου. Τώρα, το επόμενο όνειρό μου χαιολόγο;
Ωστόσο το πιο σημαντικό, πιστεύω, είναι ψε σε πολιτική πράξη, συνδυάζοντας την λυψης των βασιλικών τάφων των Αιγών, τους πολέμους γύρω μας. Είναι εντυπω- είναι να φέρουμε στο φως και να γνωρί- Όταν καταλαβαίνεις ή νομίζεις ότι καταλα-
η αρχιτεκτονική και μάλιστα όχι τόσο οι πατροπαράδοτη βασιλεία των Μακεδόνων μέχρι σήμερα, ποια θα ήταν αυτά; σιακό το πώς οι Μακεδόνες που ήταν μια σουμε το βασιλικό γυμνάσιο της Μίεζας, βαίνεις κάτι σε σχέση με αυτό που μελετάς
14 μνημειώδεις ναόσχημοι μακεδονικοί με τους δημοκρατικούς θεσμούς των πό- Όλα αυτά τα χρόνια ήταν και είναι μια συ- ελάχιστη μειοψηφία στον αχανή κόσμο τον τόπο όπου ο Αριστοτέλης δίδαξε τον είναι φορές που αισθάνεσαι να πετάς στα
τάφοι, ανάμεσα στους οποίους συγκατα- λεων του Νότου. Αυτό είναι το πολίτευμα νεχής συνομιλία με τον κόσμο των Μα- που κατέλαβαν – ο Αλέξανδρος έφυγε με Αλέξανδρο και τους Μακεδόνες που άλ- σύννεφα από χαρά… Το επόμενο καλύτερο
λέγονται οι γνωστότεροι και παλιότεροι, που χάρη στον Αλέξανδρο θα επικρατή- κεδόνων που στην πραγματικότητα είναι 35.000 άντρες από τους οποίους περίπου λαξαν τον Κόσμο. είναι να βρίσκεις ‘ομότεχνους’ και να μπο-
όσο το λεγόμενο ανάκτορο, ένα απολύτως σει και θα γίνει αυτό που θα βοηθήσει να πολύ λίγο γνωστός. Μολονότι κορυφαία 9.000 Μακεδόνες - κατάφεραν, συμπερι- Έχετε ταυτιστεί με κάποια από τις αρχαίες ρείς να μοιραστείς ιδέες και ερωτήματα και
πρωτοποριακό για την εποχή του κτήριο οργανωθεί και να συγκροτηθεί η αχανής διάσημος ο Αλέξανδρος - είναι ο πιο γνω- λαμβάνοντας και όχι αποκλείοντας τους γυναίκες που έχετε μελετήσει; να συνομιλήσεις… •

098 THE PRIVATE JOURNAL THE PRIVATE JOURNAL 099