Page 108 - PRIVATE JOURNAL 6th EDITION

KNOWLEDGE — ΕΠΙΣΤΗΜΗ

ινςτιτουτο μοριακης Βιολογιας και Βιοτεχνολογιας (ιμΒΒ)
του ιδρυματος τεχνολογιας και ερευνας (ιτε) υψωνονΤας ΤΗ σημαία της σπουδαίας ανακάλυψης ενός και-
νούργιου κυτταρικού μηχανισμού που αντισταθμίζει παράγοντες
της γήρανσης, ο καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπι-
Ο ΓΡΙΦΟΣ στημίου Κρήτης και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, Νεκτάριος
Ταβερναράκης, επικεφαλής της ομάδας του Ινστιτούτου Μο-
ΤΟΥ ΓΗΡΑΤΟΣ ριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας (ΙΜΒΒ) του Ιδρύματος
Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), με ερευνητές τη Μαργαρίτα
Παπανδρέου και τον Γιώργο Κωνσταντινίδη, έφερε στο φως
εξαιρετικά δεδομένα για την αύξηση του προσδόκιμου και τη
βελτίωση της ποιότητας ζωής στην τρίτη ηλικία. «Μελετώντας
το φαινόμενο της γήρανσης, έχουμε αποκαλύψει πολλούς πα-
ράγοντες που την επηρεάζουν, όπως η αναπαραγωγή, τα μιτο-
χόνδρια, η ινσουλίνη, το στρες, ο μεταβολισμός, το περιβάλλον
και πολλά άλλα που απομένει μόνο να ανακαλύψουμε. Μάθαμε
ότι η γήρανση προκαλείται από συσσώρευση βλαβών και ότι οι
οργανισμοί δεν είναι προγραμματισμένοι να πεθαίνουν. Οι δια-
φορές στον ρυθμό συσσώρευσης βλαβών προκύπτουν εξαιτίας
του διαφορετικού τρόπου ζωής, της διαφορετικής διατροφής,
της έκθεσης σε διαφορετικά περιβάλλοντα και, βέβαια, του δι-
αφορετικού γενετικού υλικού. Ο συνδυασμός των παραγόντων
αυτών είναι μοναδικός για τον καθένα από εμάς και οδηγεί σε
διαφορετικούς ρυθμούς γήρανσης. Το λεγόμενο “life history”,
δηλαδή το ιστορικό της επίδρασης όλων των παραπάνω παρα- LIFE HISTORY
γόντων με το πέρασμα του χρόνου στον οργανισμό, είναι εκείνο Τα νευρικά κύτταρα είναι ο καμβάς όπου χαράσσεται το ιστορικό της
ΦΩΤΟ: ΙΝΣΤΙΤΟΎΤΟ ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ (ΙΜΒΒ) ΤΟΎ ΙΔΡΎΜΑΤΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΡΕΎΝΑΣ (ΙΤΕ)
που καθορίζει τη διάρκεια ζωής μας». Εστιάζοντας στη μελέτη επίδρασης πολλών παραγόντων που σχετίζονται με τη γήρανση.
των μοριακών μηχανισμών που διέπουν τη λειτουργία και την
παθοφυσιολογία του νευρικού συστήματος, η έρευνα του Ερ-
γαστηρίου Νευρογενετικής και Γήρανσης επιβεβαιώνει ότι η έως το 2050, περισσότερο από το 70% των ατόμων άνω των 65
γήρανση αποτελεί πρωτίστως προσωπική υπόθεση και ότι οι ετών θα υποφέρουν από κάποιο είδος άνοιας, ενώ οι ασθενείς
εξατομικευμένες παρεμβάσεις είναι πολύ σημαντικές για την με νόσο Αλτσχάιμερ θα ξεπεράσουν τα 120 εκατομμύρια σε όλο
αντιμετώπιση των προβλημάτων που εγείρονται από αυτήν, τον κόσμο». Η σταδιακή κατανόηση των μηχανισμών που είναι
όπως η νόσος Πάρκινσον και η νόσος Αλτσχάιμερ. υπεύθυνοι για τη γήρανση και τα νευροεκφυλιστικά νοσήματα
«Η σταδιακή αύξηση της μέσης διάρκειας ζωής του ανθρώ- είναι το κλειδί για την περαιτέρω αποκωδικοποίηση της ποι-
που, η οποία διαμορφώνεται πλέον στα 80 με 85 χρόνια στις ότητας ζωής των ατόμων της τρίτης ηλικίας, καθώς και της
αναπτυγμένες κοινωνίες, έχει οδηγήσει σε μία επίσης σημαντική πρόληψης και θεραπείας ασθενειών που συνδέονται στενά με
αύξηση της συχνότητας εμφάνισης τέτοιων ασθενειών και δεν την αύξηση του προσδόκιμου ζωής.
υπάρχει ουσιαστικά αποτελεσματική μέθοδος αντιμετώπισης ή
θεραπεία. Η σύγχρονη αυτή πρόκληση που αντιμετωπίζει η αν- ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΠΥΡΗΝΟΦΑΓΙΑΣ
θρωπότητα έχει καταστήσει σαφές ότι οι παγκόσμιες πολιτικές Η διαφύλαξη της δομής και της λειτουργικότητας του πυ-
στρατηγικές θα πρέπει να θέτουν ως προτεραιότητα την επέν- ρήνα του κυττάρου βασίζεται στη διαδικασία που επιδιορθώνει
δυση στην έρευνα. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η επόμενη παγκό- βλάβες της περιοχής, η οποία περιέχει όλη τη γενετική πλη-
σμια πανδημία θα είναι οι νευροεκφυλιστικές ασθένειες, όπως ροφορία. Σύμφωνα με έρευνα της ομάδας που δημοσιεύτηκε
η νόσος Πάρκινσον, και ειδικά η νόσος Αλτσχάιμερ, είναι σημα- στο έγκριτο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Nature Aging, η
ντικό να δοθεί προτεραιότητα στην έρευνα που σχετίζεται με τη πυρηνοφαγία αποτελεί έναν θεμελιώδη μηχανισμό ελέγχου της
γήρανση. Μάλιστα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι, γήρανσης και της αναπαραγωγικής γονιμότητας. Όταν η πυρη-
νοφαγία καταστέλλεται, παρατηρούνται φαινόμενα πρόωρης
Η σημαντική κατάκτηση της ομάδας του καθηγητή Νεκτάριου «Στο εργαστήριο, έχουμε γήρανσης και μειωμένης αναπαραγωγικής ικανότητας. Όταν
Ταβερναράκη ανέδειξε έναν μηχανισμό που έχει την ικανότητα να ρυθμίζει πλέον τη δυνατότητα να όμως ενεργούν γενετικές ή φαρμακολογικές παρεμβάσεις ενί-
σχυσης της πυρηνοφαγίας, τότε η διάρκεια ζωής του οργανι-
τον τρόπο που γερνάμε, ανοίγοντας νέα μονοπάτια χαρτογράφησης. σμού επιμηκύνεται. «Η νέα αυτή μελέτη αποκάλυψε, επίσης,
επιβραδύνουμε τη διαδικασία ότι γονίδια που επηρεάζουν τη διαδικασία της επιδιόρθωσης
Κείμενο ΒΙΒΙΑΝ ΒΟΥΡΤΣΑ της γήρανσης» βλαβών στον πυρήνα του κυττάρου είναι συνυφασμένα με την ‣

106 THE PRIVATE JOURNAL THE PRIVATE JOURNAL 107