Page 92 - PRIVATE JOURNAL #1

KNOWLEDGE — ARTS & CRAFTS

T αντικειμένου είναι τελείως διαφορετική από τη δια-
δικασία της γλυπτικής δημιουργίας, η οποία συνεχίζει
να διατηρεί το μεγάλο μου ενδιαφέρον. Και στις δύο
περιπτώσεις ξέρω ότι υπάρχει ένας μάστορας μέσα
μου που απολαμβάνει τον στοχασμό και την πράξη.
Γι’ αυτό επιμένω να με αποκαλώ γλύπτρια, κι όχι μόνο
εικαστικό καλλιτέχνη».
Υπάρχουν βέβαια και σύγχρονοι Έλληνες εικαστι-
κοί, όπως η Μαρία Λοϊζίδου ή η Μάρω Μιχαλακάκου,
οι οποίοι, ενώ πολύ συχνά χρησιμοποιούν τη χειρωνα-
κτική τους επιδεξιότητα, δεν δημιουργούν χρηστικά
αντικείμενα. Το ίδιο ισχύει και για τον Νίκο Αλεξίου
που μπορεί το έργο του να κινήθηκε από εύθραυστες
το αντικεiμενο χρhσησ διακρίνεται από το έργο χειρωνακτικές κατασκευές μέχρι την προηγμένη τε-
τέχνης από την άποψη ότι ο προορισμός του καθορί- χνολογία, στη μνήμη μας, όμως, έχει «εγκατασταθεί»
ζεται από τη χρήση του, χωρίς βέβαια αυτό να αναιρεί για τις δαντελωτές γεωμετρικές κατασκευές (μοναδικά
την έμπνευση, την ιδέα ή τις αισθητικές αναζητήσεις ποιητικά τοπία!) που κατασκεύαζε από καλάμι ή χαρτί.
που το δημιούργησαν. Όμως η επιδεξιότητα αποτελεί Πώς διαφοροποιείται, λοιπόν, ένας τεχνίτης από
προϋπόθεση ή συστατικό στοιχείο της τέχνης; Ένα έργο έναν καλλιτέχνη; Συνηθίσαμε να τοποθετούμε ό,τι
μπορεί να είναι πετυχημένο ως καλλιτέχνημα, αλλά μπορεί να φορεθεί ή να χρησιμοποιηθεί, όπως κοσμή-
να είναι άσχημα κατασκευασμένο, πολλές φορές με ματα ή έπιπλα, κάτω από την ετικέτα craftsmanship,
τη θέληση του δημιουργού. Από την άλλη ένας καλ- ωστόσο αυτό δεν ισχύει για καλλιτέχνες που τυχαίνει
λιτέχνης στου οποίου το έργο ενυπάρχει υψηλή αξία να παράγουν και χρηστικά αντικείμενα.
τεχνικών δεξιοτήτων, ένας γλύπτης, για παράδειγμα, Ο Τάκης Καβαλλιεράτος και η Στέλλα Καβαλλιε-
είναι και καλός τεχνίτης. ράτου, με ακαδημαϊκές σπουδές στην Σχολή Καλών
«Στη διάρκεια της γλυπτικής μου πορείας, πολ- Τεχνών στην Αθήνα και το Παρίσι, από την δεκαετία
λές φορές η εργονομία του αντικειμένου με ανάγκα- του ’70, κατασκεύασαν αντικείμενα και κοσμήματα
ζε να σχεδιάσω λαμβάνοντας υπόψη τη χρήση – έτσι που έφεραν τη σφραγίδα του καλλιτεχνήματος, πα-
προέκυψε μια πόρτα, ένα κουτί, ένα παιχνίδι», λέει η ράλληλα όμως υπηρετούσαν και τον πρακτικό τους
γλύπτρια Χριστίνα Σαραντοπούλου. «Κάποιες φορές προορισμό. Τα κομμάτια δουλεύονταν χωρίς τη βο-
το ίδιο το αντικείμενο αποτέλεσε έμπνευση για ένα ήθεια καλουπιών, δεν επαναλαμβάνονταν και απο-
μεγάλο γλυπτό μέσα από την έννοια που έφερε, από τελούν έργα μικρογλυπτικής, μοναδικά σε σύλληψη
τη χρήση ή το σχήμα του. Η επιθυμία για εικαστικές και κατασκευή.
εφαρμογές γεννήθηκε αβίαστα και έγινε αιτία συχνά Στη Γαλλία οι Lalanne, το ζεύγος Francois-Xavier
να ελευθερωθούν η φαντασία και η σκέψη μου. Δεν και Claude, γλύπτες αμφότεροι, σπουδασμένοι στα
αισθανόμουν λιγότερη ευθύνη, αλλά σίγουρα μεγα- καλύτερα σχολεία και Ακαδημίες Τέχνης, ξεκίνησαν
λύτερη ελευθερία όταν κατασκεύαζα αντικείμενο. την κοινή τους καλλιτεχνική πορεία στο Παρίσι της
Ίσως ενδόμυχα να ένοιωθα λιγότερο φόβο – νομίζω δεκαετίας του ’60. Κοσμήματα της Claude για τον Yves
ότι πλούτισα την εμπειρία μου και εξέλιξα την αισθη- Saint Laurent, αλλά και καθρέφτες (που επένδυσαν το
τική μου παρατήρηση. Το πιο σπουδαίο, όμως, είναι salon des mirroirs στο διαμέρισμα του Saint Laurent
πως κατάλαβα περισσότερο την πνευματικότητα ενός στην rue Babylone), πολυθρόνες-κροκόδειλοι, πο-
αντικειμένου. Είχα ήδη γνωρίσει την πνευματικότητα λυέλαιοι με μαϊμουδάκια, τα πρόβατα του Francois-
της γλυπτικής φόρμας, την εμφάνιση μιας έννοιας Xavier, οι τεράστιοι ελέφαντες της Claude στην παι-
μέσα από τα χέρια μου. Πιστεύω ότι η δημιουργία δική χαρά των Halles στο Παρίσι, οι δεινόσαυροι στη ‣

«Η εργονομία του αντικειμένου με ανάγκαζε να σχεδιάσω λαμβάνοντας
υπόψη τη χρήση – έτσι έγινε μια πόρτα, ένα κουτί, ένα παιχνίδι»
Xριστίνα Σαραντοπούλου

090 THE PRIVATE JOURNAL